Morza i oceany działają jak gigantyczny bufor klimatyczny – pochłaniają aż jedną czwartą globalnych emisji CO₂, łagodząc skutki zmian klimatu. O tym, jak działa biologiczna pompa węglowa i dlaczego badania oceanów są niezbędne, opowiadają w wywiadzie naukowcy z Instytutu Oceanologii PAN w Sopocie. Podkreślają oni znaczenie polskich zespołów w międzynarodowych projektach, wyzwania związane ze zbieraniem i udostępnianiem danych oraz konieczność stabilnego finansowania badań i nowoczesnej infrastruktury badawczej.
7 października 2025 s/y Oceania wydobyła z wód Zatoki Gdańskiej pływak Argo Biogeochemiczny (BGC). To autonomiczne urządzenie badawcze pracowało w Basenie Gdańskim przez 2 lata, wykonując co dwa dni profilowanie od powierzchni do dna i przekazując drogą satelitarną dane dotyczące temperatury, zasolenia, zawartości tlenu, chlorofilu A, zawiesiny i pola światła w kolumnie wody.
BGC Argo było wodowane przez konsorcjum Argo-Polska, którego liderem jest IOPAN. Argo-Polska należy do konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej Euro-Argo ERIC.
Wydobycie pływaka było szczególnie trudne ze względu na wyczerpujące się baterie, niekorzystną pogodę i zdryfowanie pływaka daleko od miejsca wodowania; Argo to swobodnie dryfujące urządzenia bez własnego napędu. Korzystna cyrkulacja wód monitorowana przez zespół modelowania doprowadziła do tego że pływak zdryfował ponownie na odpowiedni akwen, a współpraca z załogą naukową i nawigacyjną statku pozwoliła na jego bezpieczne wydobycie.
Zdobyte doświadczenia będą przydatne w budowie systemu stałego monitoringu Bałtyku Południowego przy pomocy pływaków Argo.
Na łamach Forum Akademickiego ukazał się artykuł autorstwa prof. Jana Marcina Wesławskiego, dyrektora Instytutu Oceanologii PAN, dotyczący decyzji rządu o budowie dwóch statków szkolnych zamiast jednego nowoczesnego statku badawczego.
Profesor zwraca uwagę, że statki szkolne nie będą w stanie w pełni zastąpić wyspecjalizowanej jednostki badawczej, szczególnie w zakresie pomiarów oceanograficznych, badań głębinowych czy monitoringu środowiska. Podkreśla, że taka decyzja może ograniczyć możliwości polskich instytutów w realizacji międzynarodowych projektów badawczych.
Dyrektor Instytutu Oceanologii PAN w Sopocie, prof. Jan Marcin Węsławski, w wywiadzie dla Gazety Wyborczej skomentował decyzję rządu o budowie dwóch statków szkolnych dla uczelni morskich w Gdyni i Szczecinie. Jak podkreślił, inwestycja w jednostki dydaktyczne nie zastąpi potrzebnej Polsce nowoczesnej jednostki badawczej, niezbędnej do prowadzenia badań oceanicznych i polarnych. Profesor zwrócił uwagę, że statek badawczy to kluczowe narzędzie do zrozumienia zmian klimatu i budowania międzynarodowego prestiżu polskiej nauki.
Ubiegłoroczna powódź na Odrze, mimo niesionych przez rzekę różnych zanieczyszczeń i dużej ilości słodkiej wody, nie wpłynęła długotrwale na stan Bałtyku. Morze sobie radzi z powodziami, a dodatkowo pomogła filtracja Zalewu Szczecińskiego – mówią prof. Jan Marcin Węsławski oraz prof. Karol Kuliński z Instytutu Oceanologii PAN.
Serdecznie zapraszamy na Sopocki Piknik Naukowy „Ocean Zmian” 2025.
Sopocki Piknik Naukowy to wydarzenie dla wszystkich, którzy chcą lepiej zrozumieć środowisko morskie i jego związki z człowiekiem.
Piknik ma długą tradycję – jego początki sięgają 2003 roku i Bałtyckiego Festiwalu Nauki. Od 17 lat funkcjonuje jako samodzielna impreza organizowana przez Instytut Oceanologii PAN oraz Sopockie Towarzystwo Naukowe.
Tegoroczna edycja odbędzie się w sobotę, 20 września, na terenie Instytut Oceanologii PAN w Sopot, przy ul. Powstańców Warszawy 55, w godzinach 10.00–16.00.
Na placu przed Instytutem staną namioty, w których w przyjaznej formie prezentowana będzie działalność naukowa i nie tylko. Przygotujemy wiele atrakcji zarówno dla najmłodszych, jak i dla dorosłych.
