Intergovernmental Oceanographic Commission (IOC) przy UNESCO zwołała pierwsze spotkanie odnowionej Group of Experts on Ocean Literacy (GE-OL) na lata 2025–2027. W gronie 36 ekspertów z 34 krajów znalazł się prof. Tymon Zieliński z Instytutu Oceanologii PAN, reprezentujący Polskę.
Nowa kadencja GE-OL będzie kierować pracami nad wdrażaniem IOC Ocean Literacy Plan of Action 2026–2030, który wyznacza globalne priorytety edukacji o oceanie. Obejmują one m.in. włączanie treści oceanicznych do systemów edukacji, wzmacnianie obecności „ocean literacy” w politykach publicznych oraz rozwijanie działań zwiększających zaangażowanie społeczne na rzecz ochrony oceanu.
Obecność przedstawiciela IO PAN w grupie ekspertów wzmocni udział polskich instytucji w międzynarodowych działaniach na rzecz edukacji i świadomości oceanicznej.
Z radością informujemy, że system eCUDO.pl został uznany za polskie National Oceanographic Data Centre (NODC) w globalnym programie IODE koordynowanym przez IOC UNESCO.
IODE oficjalnie powitało Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk (IO PAN) jako instytucję wiodącą nowo wyznaczonego NODC, rozszerzając globalną sieć do 65 centrów, w tym 11 akredytowanych. Punktem kontaktowym polskiego NODC został dr inż. Marcin Wichorowski, kierownik ds. zarządzania danymi i infrastrukturą IT w IOPAN, odpowiedzialny za rozwój i działanie systemów wspierających gromadzenie, udostępnianie i archiwizację danych oceanograficznych.
Gratulacje i wyrazy uznania kierujemy do dr inż. Marcina Wichorowskiego i jego zespołu, którzy – po wielu latach intensywnych starań, realizowanych m.in. w ramach projektów ZSPDO, eCUDO i innych inicjatyw – doprowadzili do uzyskania zarówno międzynarodowego uznania (Intergovernmental Oceanographic Commission UNESCO), jak i krajowej akceptacji (Ministerstwo Infrastruktury) dla tworzonego w IO PAN Narodowego Centrum Danych Oceanograficznych.
To osiągnięcie jest wynikiem współpracy wielu instytucji współbudujących krajową infrastrukturę danych oceanograficznych, w tym: MIR-PIB, PIG-PIB, Uniwersytetu Gdańskiego, Instytutu Morskiego Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, Akademii Pomorskiej w Słupsku oraz Uniwersytetu Szczecińskiego.
To ważny krok wzmacniający pozycję Polski w międzynarodowym systemie zarządzania danymi oceanograficznymi.
Międzynarodowa grupa naukowców, w tym Karol Kuliński z IO PAN, opublikowała w ramach prac European Marine Board dokument z serii Future Science Brief pt. „Monitorowanie, raportowanie i weryfikacja metod usuwania przez środowisko morskie nadmiarowego dwutlenku węgla (mCDR)”. Raport jasno stwierdza: szybka redukcja emisji CO2 jest najwyższym priorytetem. Geoinżynieryjne techniki usuwania CO2 nie zastąpią redukcji emisji; (morski) CDR można traktować jedynie jako potencjalny środek uzupełniający, wspierający osiągnięcie zerowej emisji netto. Raport wyjaśnia obecne wyzwania naukowe, techniczne i regulacyjne, które należy podjąć, aby opracować odpowiedni i wiarygodny system monitorowania, raportowania i weryfikacji dla wszelkich przyszłych działań w zakresie mCDR, aby chronić zdrowie oceanów i społeczności od niego zależne. Według raportu morskie metody CDR stanowią mniej niż 0,1% obecnych działań w zakresie usuwania nadmiarowego CO2, ale dziedzina ta dynamicznie się rozwija. Potencjalny wpływ na środowisko morskie nie jest jeszcze jasny, ale może być znaczący.
W dniach 20–21 listopada 2025 roku zapraszamy na konferencję naukową upamiętniającą 50-lecie pierwszego polskiego rejsu badawczego do Antarktyki oraz dyskusję o przyszłości polskiej obecności naukowej na Atlantyku i w obszarach polarnych.
Wydarzenie organizowane jest przez Instytut Oceanologii PAN we współpracy z Morskim Instytutem Rybackim–PIB, w ramach projektu HiPO, finansowanego z programu FEDR.04.01-IP.01-005/24.
Tematyka konferencji obejmuje:
Termin: 20–21 listopada 2025
Miejsce: Morski Instytut Rybacki–PIB (20 listopada), Instytut Oceanologii PAN, Sopot (21 listopada)
Forma: stacjonarna (rejestracja wideo dostępna po wydarzeniu)
Udział: bezpłatny, obowiązuje rejestracja
Termin potwierdzenia uczestnictwa: do 31 października 2025
Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk (IO PAN) zaprasza na interdyscyplinarną konferencję towarzyszącą wystawie W głębi. Żyjące morza, żyjące ciała (Galeria Sztuki Państwowej, Sopot). Wydarzenie poświęcone będzie tematom zmian klimatycznych, bioróżnorodności i relacji człowiek — środowisko morskie. Konferencja będzie miała miejsce 6 listopada 2025 w siedzibie IO PAN, przy ul. Powstańców Warszawy 55, 81-712 Sopot.
Konferencja zaprasza przedstawicieli nauk ścisłych, humanistycznych, ekonomii i sztuki. Planowane są trzy główne bloki tematyczne:
Uczestnictwo w konferencji (stacjonarne lub online) jest darmowe, ale konieczna jest wcześniejsza rejestracja (liczba miejsc ograniczona).
Rejestracja (do 17 października 2025)
Program
Transmisja
Fotorelacja
Zapraszamy na wyjątkową wystawę W głębi. Żyjące morza, żyjące ciała w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie, organizowaną we współpracy z Instytutem Oceanologii PAN (IO PAN), której kuratorzy i artyści/ki podejmują próbę nowego spojrzenia na relację człowieka z oceanem.
Wystawa łączy sztukę i naukę, sięgając po interdyscyplinarne narzędzia: ocean-humanistyka, ekologia czy świadomość.
Na wystawie prezentowana jest również sekcja „Kobiecy obraz morza”, stworzona z inicjatywy IO PAN. To efekt 3 edycji konkursu artystycznego kierowanego do kobiet — artystek, które przez swoją wrażliwość, wizje i współpracę z naukowczyniami budują opowieści o morzu z perspektywy często pomijanej w dominujących dyskursach.
Prace tworzone w ramach tej ekspozycji korzystają z materiałów związanych z recyklingiem, odzyskiem farb, minimalizacją zużycia wody, co podkreśla zaangażowanie ekologiczne autorek.
Kuratorką tej sekcji jest dr Paulina Pakszys z IO PAN, dzięki której świat nauki i sztuki spotyka się w jednym polu.
Wernisaż: 30 października 2025, godz. 18:00
Czas trwania wystawy: 30 października 2025 – 4 kwietnia 2026
Miejsce: Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie (PGS)
