W dniach 23-24 pażdziernika 2025 r. Instytut Oceanologii PAN w Sopocie ma zaszczyt gościć jubileuszową Sesję Państwowej Rady Ochrony Przyrody.
Planowany jest udział przedstawicieli Ministerstwa Klimatu i Środowiska, dyrekcji centralnych i regionalnych ochrony środowiska, urzędów państwowych oraz instytucji naukowych. Po raz pierwszy PROP poświęci znaczną część obrad sprawom środowiska morskiego.
Możliwe będzie śledzenie transmisji obrad pod linkiem, który podamy w poniedziałek 20 października br.
Zapraszamy na wyjątkową wystawę W głębi. Żyjące morza, żyjące ciała w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie, organizowaną we współpracy z Instytutem Oceanologii PAN (IO PAN), której kuratorzy i artyści/ki podejmują próbę nowego spojrzenia na relację człowieka z oceanem.
Wystawa łączy sztukę i naukę, sięgając po interdyscyplinarne narzędzia: ocean-humanistyka, ekologia czy świadomość.
Na wystawie prezentowana jest również sekcja „Kobiecy obraz morza”, stworzona z inicjatywy IO PAN. To efekt 3 edycji konkursu artystycznego kierowanego do kobiet — artystek, które przez swoją wrażliwość, wizje i współpracę z naukowczyniami budują opowieści o morzu z perspektywy często pomijanej w dominujących dyskursach.
Prace tworzone w ramach tej ekspozycji korzystają z materiałów związanych z recyklingiem, odzyskiem farb, minimalizacją zużycia wody, co podkreśla zaangażowanie ekologiczne autorek.
Kuratorką tej sekcji jest dr Paulina Pakszys z IO PAN, dzięki której świat nauki i sztuki spotyka się w jednym polu.
Wernisaż: 30 października 2025, godz. 18:00
Czas trwania wystawy: 30 października 2025 – 4 kwietnia 2026
Miejsce: Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie (PGS)
Naukowcy z Polskiej Akademii Nauk alarmują, że bez nowoczesnego statku badawczego Polska może stracić pozycję w międzynarodowych badaniach oceanicznych. Rząd przeznaczył prawie miliard złotych na budowę dwóch nowych jednostek – żaglowca dla Uniwersytetu Morskiego w Gdyni i statku szkolno-badawczego dla Politechniki Morskiej w Szczecinie. Decyzja ta spotkała się z ostrą krytyką środowiska naukowego, które od lat domaga się następcy wysłużonej „Oceanii”.
Prof. Jan Marcin Węsławski z Instytutu Oceanologii PAN oraz wiceprezes PAN prof. Dariusz Jemielniak podkreślają, że badania morskie i polarne wymagają specjalistycznej jednostki, a nie statków szkoleniowych, które nie spełnią wymogów naukowych. Naukowcy ostrzegają, że brak takiej infrastruktury zagraża ciągłości monitoringu Bałtyku, badań na Spitsbergenie, w Antarktyce oraz na polskich działkach geologicznych na Atlantyku i Pacyfiku.
Kluczowy przekaz naukowców: „Nie da się bez końca robić nauki za pomocą dykty i taśmy klejącej” – Polska potrzebuje nowego, dedykowanego statku badawczego.
W dniach 20–21 listopada 2025 roku zapraszamy na konferencję naukową upamiętniającą 50-lecie pierwszego polskiego rejsu badawczego do Antarktyki oraz dyskusję o przyszłości polskiej obecności naukowej na Atlantyku i w obszarach polarnych.
Wydarzenie organizowane jest przez Instytut Oceanologii PAN we współpracy z Morskim Instytutem Rybackim–PIB, w ramach projektu HiPO, finansowanego z programu FEDR.04.01-IP.01-005/24.
Tematyka konferencji obejmuje:
Termin: 20–21 listopada 2025
Miejsce: Morski Instytut Rybacki–PIB (20 listopada), Instytut Oceanologii PAN, Sopot (21 listopada)
Forma: stacjonarna (rejestracja wideo dostępna po wydarzeniu)
Udział: bezpłatny, obowiązuje rejestracja
Termin potwierdzenia uczestnictwa: do 31 października 2025
Morza i oceany działają jak gigantyczny bufor klimatyczny – pochłaniają aż jedną czwartą globalnych emisji CO₂, łagodząc skutki zmian klimatu. O tym, jak działa biologiczna pompa węglowa i dlaczego badania oceanów są niezbędne, opowiadają w wywiadzie naukowcy z Instytutu Oceanologii PAN w Sopocie. Podkreślają oni znaczenie polskich zespołów w międzynarodowych projektach, wyzwania związane ze zbieraniem i udostępnianiem danych oraz konieczność stabilnego finansowania badań i nowoczesnej infrastruktury badawczej.
7 października 2025 s/y Oceania wydobyła z wód Zatoki Gdańskiej pływak Argo Biogeochemiczny (BGC). To autonomiczne urządzenie badawcze pracowało w Basenie Gdańskim przez 2 lata, wykonując co dwa dni profilowanie od powierzchni do dna i przekazując drogą satelitarną dane dotyczące temperatury, zasolenia, zawartości tlenu, chlorofilu A, zawiesiny i pola światła w kolumnie wody.
BGC Argo było wodowane przez konsorcjum Argo-Polska, którego liderem jest IOPAN. Argo-Polska należy do konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej Euro-Argo ERIC.
Wydobycie pływaka było szczególnie trudne ze względu na wyczerpujące się baterie, niekorzystną pogodę i zdryfowanie pływaka daleko od miejsca wodowania; Argo to swobodnie dryfujące urządzenia bez własnego napędu. Korzystna cyrkulacja wód monitorowana przez zespół modelowania doprowadziła do tego że pływak zdryfował ponownie na odpowiedni akwen, a współpraca z załogą naukową i nawigacyjną statku pozwoliła na jego bezpieczne wydobycie.
Zdobyte doświadczenia będą przydatne w budowie systemu stałego monitoringu Bałtyku Południowego przy pomocy pływaków Argo.
